Khởi nghĩa ngày 18 tháng 8 năm 1945

Giữa năm 1943 phong trào cách mạng ở Trung Trữ được phục hồi và lên dần. Tháng 7 năm 1944 đồng chí Nguyễn Tốn (tức Đông) và đồng chí Nguyễn Hiến (tức Bắc) được kết nạp vào đảng và nhận nhiệm vụ xây dựng lại cơ sở. Hai đồng chí sinh hoạt ghép với chi bộ Thanh Khê.

Cuối năm 1944 đồng chí Nguyễn Văn Ất cán bộ tỉnh về công tác cùng sinh hoạt với hai đồng chí Đông và Bắc, thành lập chi bộ
đảng Trung Trữ do đồng chí Ất phụ trách. Đây là lần thứ hai chi bộ đảng được thành lập ở thôn Trung Trữ. Đầu năm 1945, các tổ chức nông dân, thanh niên, phụ nữ cứu quốc được thành lập. Tháng 3 năm 1945 thành lập Mặt trận Việt Minh. Khoảng tháng 6 năm 1945 Việt Minh gây dựng cơ sở ở La Mai, La Vân và Bãi Trữ. Đội tự vệ chiến đấu có 15 đội viên. Bề ngoài mang tên “Bảo An Đoàn”, thực chất là đội tự vệ chiến đấu ở địa phương. Đêm nào anh em cũng ra hang Miếu Nội tập luyện sử dụng súng chuẩn bị chiến đấu.Đầu tháng 6 năm 1945 đội võ trang tuyên truyền tổ chức cho đồng chí Nguyễn Thị Liên cán bộ ban Tỉnh uỷ lâm thời về đình Trung Trữ diễn thuyết công khai.Tháng Tám năm 1945 trời đổ mưa mấy ngày liền, lũ rừng đổ về, nước ngập đường làng, lém vào sân. Ngày 18 tháng 8 năm 1945, nhân phiên chợ Trữ, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Trung Trữ đã nổ ra.Từ nửa buổi sáng ngày 18 Trung Trữ như rung lên: trống, chiêng, thanh la, tù và, mõ tre.. và những tiếng hô, hò reo vang vọng khắp làng. Từ các xóm hai đoàn thuyền, mỗi đoàn chừng 30 chiếc chở đầy người mang theo cờ đỏ sao vàng, gậy gộc, câu liêm, đòn càn…Theo hai hướng đổ về đình làng dự “lễ ra mắt Uỷ ban Nhân dân Cách mạng lâm thời xã Trung Trữ”. “Đội Bảo an đoàn” trở lại mang tên vốn có “Đội Tự vệ Việt Minh”, súng trong tay đứng nghiêm trước kỳ đài. Ông Nguyễn Hiến bước lên bục, long trọng tuyên bố:- Chính quyền thân Nhật ở tổng, làng, bị bãi bỏ.- Mặt trận Việt Minh thành lập Uỷ ban Cách mạng lâm thời để điều hành mọi công việc bắt đầu từ hôm nay, ngày 18 tháng Tám năm 1945.  Uỷ ban gồm 5 vị:

* Ông Nguyễn Hiến Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh xã làm Chủ tịch.

* Ông Đinh Duy Thận bí thư Hành chính

* Ông Nguyễn Tốn uỷ viên Quân sự

* Ông Bùi Hữu Khang uỷ viên Văn hóa Xã hội

* Bà Lê Thị Tớng uỷ viên Tài chính.

Năm vị đứng thành hàng dưới tấm phông lễ ra mắt…Anh Đinh Khắc Tiệp, giơ tay hô lớn “Ủng hộ Uỷ ban Cách mạng lâm thời xã”. Tiếng hô “Ủng hộ Ủy ban Cách mạng lâm thời xã” vang lên. Sân đình ầm ầm khí thế. Kết thúc cuộc mít tinh, các thuyền lại theo hai hướng tuần hành về các xóm. Ngày 20/8/1945 Nhân dân Trung Trữ cùng nhân dân các xã, các huyện đi lấy Tỉnh

Ngày 21/8/1945 ra mắt Ủy ban Nhân dân Cách mạng lâm thời các xã Bãi Trữ, La Mai, La Vân, Phong Phú.(Chỉ trong vòng 5 ngày các thôn trong xã Ninh Giang hiện nay đã giành chính quyền thắng lợi).

In bài này